De wereld van Feedback

Ons dagelijks leven zit vol met feedback. Feedback is namelijk niets anders dan een reactie op wat je zegt of doet. Als je gaat rennen versnelt je hartslag, als je de radio te hard zet klopt je buurman op de muur, als je een proefwerk hebt gemaakt krijg je een cijfer, als je valt dan voel je pijn. Op elke actie volgt een reactie. Dat lijkt heel logisch en natuurlijk. Toch zorgt feedback, vooral op de werkvloer en in relaties, voor veel spanningen en frustraties.

Positief of negatief

Feedback is een begrip uit de natuurkunde, en betekent letterlijk "terugkoppeling". Feedback kan positief of negatief zijn. Je kunt iemand een complimentje geven of bedanken, je kunt applaudisseren, in de lach schieten, aanbieden om te helpen. Dat zijn allemaal positieve vormen van feedback: er gebeurt iets en je reageert er op. Maar feedback kan ook negatief zijn. Je krijgt te horen dat je iets op een andere manier had moeten doen, of wat er allemaal verkeerd was aan je houding, prestatie of optreden. De ander laat je (verbaal of non-verbaal) weten dat wat je deed niet goed genoeg was. Deze vorm van feedback wordt vaak ervaren als kritiek.

De meeste mensen hebben de neiging om positieve feedback minder belangrijk te vinden dan negatieve. Een complimentje wordt heel makkelijk weggewuifd: "Ach, het stelt niets voor hoor!" of: "Nou, jou artikel was anders ook niet slecht!" Als we kritiek krijgen, of te horen krijgen dat we iets op een betere manier hadden kunnen doen, kennen we daar meer gewicht aan toe dan aan een complimentje.

Omgaan met feedback

Veel mensen worden boos of emotioneel als ze op hun gedrag worden aangesproken. Ze schieten in de verdediging of proberen het te ontkennen. Dat heeft alles te maken met onzekerheid. Een kritische kanttekening wordt vaak geïnterpreteerd als een aanval op de persoonlijkheid. Óf het versterkt de twijfel die je zelf al had. Is de feedback afkomstig van een leidinggevende, dan voelt dat extra onveilig, omdat we de consequenties niet kunnen overzien.

Maar niet alleen feedback krijgen is lastig. Ook als we feedback geven, voelen we ons vaak onzeker. We hebben van jongs af aan geleerd dat we anderen niet mogen kwetsen. Daarom vinden we het vaak lastig om gevoelige onderwerpen aan te snijden.

Hoe moet het wel?

Door bepaalde regels toe te passen bij het geven van feedback, voorkom je dat de ander het ervaart als kritiek. De kans dat de ontvanger er zijn/haar voordeel mee kan doen is dan groter. De feedback is dan behulpzaam voor de ontvanger, en uiteindelijk ook voor de gever. Maar ook feedback ontvangen kun je leren. Sterker nog, als je er bewust mee aan de slag gaat en je er in oefent, kun je zelfs leren om vrijwillig om feedback te vragen! Hoe werkt dat? Daar gaat deze special over.